Gigantska struktura Maja, spram koje su druge piramide patuljci, vraća nekadašnje teorije o drevnoj civilizaciji

Naučnici koji proučavaju istoriju naroda Maja pridržavali su se teorije da se drevna civilizacija razvijala postepeno, počevši od malih sela koja su se pojavila tokom srednjeg predklasičnog perioda i tek kasnije prešla na više monumentalne strukture.

Tim naučnika sproveo je čitav niz iskopavanja, podržan mapiranjem iz vazduha, na nepoznatom lokalitetu u Meksiku, zvanom Aguada Fenix, kako bi otkrili uzdignutu ceremonijalnu strukturu napravljenu od gline, za koju tvrde da je najstarija i najveća od svih izgrađenih građevina drevnih Maja.

Konstrukcija je izgrađena od oko 1.000. godine prije nove ere do 800. godine prije nove ere., prema studiji koju je vodio arheolog Takeshi Inomata sa Univerziteta Arizona u Tucsonu i njegove kolege, pod nazivom „Monumentalna arhitektura na Aguada Fenix i uspon civilizacije Maja“. Izvještaj o nalazima objavio je Nature 3. juna.

Lokacija je dijelom smještena na Rancho Fenix ( Phoenik Ranch) u Tabasco u Meksiku, na zapadnom obodu nizine Maja. Zbog prisustva vještačkih rezervoara zvanih aguadas u tom području, istraživači su nazvali lokaciju Aguada Fenix. Istraživači procijenjuju da je za stvaranje ove platforme trebalo 3,2 miliona do 4,3 miliona kubnih metara zemlje i gline. Devet prolaza šire se sa platforme, a najduži se proteže 6,3 kilometra.

Uzorci nagovještavaju da je platforma „samo centralno mjesto veoma, veoma, veoma velikog mjesta“, citiran je Thomas Guderjan, predsjednik programa za istraživanje Maja, koji nije učestvovao u ovom istraživanju.

Što se tiče svrhe platforme, tim naučnika smatra da je „korišćena za rituale u kojima je učestvovalo puno ljudi.“ To potvrđuju artefakti, poput sjekira od žada, koje su istraživači pronašli na tom mjestu. Poslije otprilike 800. godine prije nove ere, Aguada Fenix i obližnja mjesta Maje su napustile.

Kako kukuruz postaje sve važniji, tvrde istraživači, ljudi su se možda preselili na više, bolje isušene terene.

Ranije teorije su osporene

Otkrivanje grandiozne ceremonijalne građevine, dugačke otprilike 1,4 kilometra, široke 400 metara i visoke od 10 do 15 metara, postavlja pitanja koja se tiču veličine i vremena velikih naselja u Centralnoj Americi.

Istraživanje je takođe potkrepljeno nedavnim dokazima koje je otkrio Inomata tim koji osporava teoriju da se društvo Maja postepeno razvijalo od malih sela do urbanih središta sa piramidama i drugim masivnim zgradama – teoriju koju su ranije predložili neki naučnici.

Strukturu sličnu onoj otkrivenoj u meksičkom Aguada Fenixu, samo manju, naučnici su ranije otkrili na lokalitetu Maja u Gvatemali pod nazivom Ceibal, a datira iz 950. godine prije nove ere.

Neki naučnici tvrde da gradovi Maja i kraljevstva iz takozvanog klasičnog perioda nisu počeli da cvjetaju u dijelovima južnog Meksika i Centralne Amerike sve do oko 250. do 900.godine nove ere.

Arhitektonsko nasljeđe naroda Maja najbolje karakterišu piramidalni hramovi i ukrašene palače izgrađene u Maja centrima od El Tajina na sjeveru do Kopana na jugu širom Srednje Amerike.

Piramide su korišćene ne samo kao hramovi za majanske vjerske obrede, s žrtvovanjima za bogove, već i kao džinovske grobnice za preminule vladare, žrtvovane i dragocjenu robu.

Lidar ”revolucionira” arheološka istraživanja

Nedavna studija označena je kao dodatni dokaz efikasne arheološke upotrebe tehnike daljinske detekcije iz vazduha koja se naziva detekcija i opseg svjetlosti ili lidar, i koja se koristi za pravljenje 3D mape ispod površine. Tehnika koja koristi laserske impulse za prikupljanje podataka o konturama zemljišta pokrivenog džunglom i vegetacijom posebno je obećavajuća za upotrebu u šumovitim predjelima.

Metoda je već pomogla otkrivanju ostalih izgubljenih ruševina u gradu Mai Tikal u Gvatemali i ogromne mreže koja povezuje drevne gradove jugoistočne Azije sa carstvom Kmera. Gledajući naprijed, Inomata i njegove kolege nadaju se da će naučiti više o tome kako su ljudi na mjestu Aguada Fenix prešli iz mobilnog načina života zasnovanog na lovu i ribolovu, u stacionirani način života izgrađen oko uzgoja kukuruza.

„Ali pronalazak stambenih područja mobilnih ljudi predstavlja izazov, posebno u tropskom području“, rekao je Inomata i dodao da druge gigantske platforme drevnih Maja vjerovatno čekaju da budu otkrivene.