Kako dojenje štiti majke

Laktacija povećava količinu i kvalitet beta-ćelija koje proizvode insulin u pankreasu, vjerovatno smanjujući rizik žene da razvije dijabetes tipa 2.

Kada žena zatrudni, rizik od dijabetesa tipa 2 povećava se do kraja života, možda zbog sve veće težine i rastuće rezistencije na insulin. Ali ako doji, epidemiološke studije su pokazale da se povećani rizik smanjuje ili nestaje.

Mehanizmi u osnovi ove pogodnosti za laktaciju nisu jasni, ali Michael German, biolog sa Kalifornijskog univerziteta u San Francisku, pretpostavio je da su uključene beta ćelije pankreasa. „Za dugoročnu zaštitu tokom decenija, morate iz temelja promijeniti neki dio mehanizma koji kontroliše šećer u krvi“, kaže German. „Najbolji način da se to uradi je uticaj na beta ćelije, jer one stvaraju insulin.“ Insulin pomaže glukozi da uđe u ćelije tijela iz krvi. Ali kod dijabetesa tipa 2, ćelije postaju rezistentne na insulin i samim tim manje sposobne da apsorbuju dovoljno glukoze, primoravajući pankreas da proizvodi više insulina, ali ne može da ga održi i šećer u krvi raste.

U novoj studiji, German i Hail Kim sa Korejskog naprednog instituta za nauku i tehnologiju sarađivali su sa drugom grupom u Koreji koja je regrutovala trudnice sa oštećenom tolerancijom na glukozu ili potpuno razvijenim gestacionim dijabetesom. Otprilike polovina žena je dojila svoje bebe, a polovina nije (studija nije bila slučajnog odabira). Dva mjeseca nakon porođaja, majke u laktaciji i one koje nisu dojile imale su uporedive koncentracije glukoze u krvi nakon testa tolerancije na glukozu (iako je glukoza natašte bila niža kod žena u laktaciji), ali tri i po godine nakon porođaja, žene koje su dojile bebe imale su znatno niže vrijednosti koncentracije glukoze u krvi nakon testa i, što je najvažnije, bolju funkciju beta ćelija od onih koje nisu – nešto što ranije nije bilo prikazano.

German i Kim su ranije demonstrirali da beta ćelije mogu da stvaraju serotonin; imunofluorescencija je sada pokazala da su koncentracije serotonina u beta ćelijama bile 200 puta veće kod  miševa u laktaciji nego kod miševa koji nisu u laktaciji. Kroz seriju nokaut eksperimenata na životinjama, tim je pretpostavio da se prolaktin, hormon koji nastaje kada ljudi ili miševi proizvode mlijeko, veže za beta ćelije i pokreće signalnu kaskadu koja rezultira proizvodnjom serotonina, što potom podstiče proliferaciju beta ćelija i proizvodnju insulina. Pored toga, istraživači su otkrili da serotonin kod miševa u laktaciji djeluje kao antioksidans, pomažući da beta ćelije budu zdrave.

Erica Gunderson, epidemiolog iz Kaiser Permanente odsjeka za istraživanje u sjevernoj Kaliforniji, koja sprovodi veliku epidemiološku studiju o trudnoći, laktaciji i riziku od dijabetesa tipa 2, ima nekoliko zabrinutosti u vezi sa podacima o ljudskim rezultatima studije. Razlike u stopama gestacionog dijabetesa i liječenju između grupa koje su dojile i koje nisu, kao ni dužina i intenzitet dojenja, nisu prijavljene, kaže ona, a sve to igra glavnu ulogu u riziku od dijabetesa tipa 2. Ona dodaje da „tu može biti obrnuto zbunjivanje, jer faktori rizika od dijabetesa uzrokuju smanjenu sposobnost dojenja, umjesto da laktacija štiti od dijabetesa“. German kaže da su dvije grupe imale slične osnovne karakteristike i da nije bilo razlike u testovima tolerancije na glukozu tokom trudnoće.

Uprkos svojim rezervama, Gunderson kaže: „Mislim da je to vrlo zanimljiva studija koja pruža neke nove podatke o promjenama funkcije beta ćelija povezanih sa laktacijom kod ljudi koje ranije nismo imali.“